Verdeling inboedel

Wat is boedel?
Onder boedel valt alles wat van waarde is. Van servies tot vakantiefoto's, van cd-verzameling tot koophuis, de auto, de katten en de honden, de caravan en het tweede huis in Frankrijk. Onder boedel vallen ook bepaalde opgebouwde pensioenrechten(niet alle), (levens) verzekeringen, aandelen, lijfrentepolissen en verder alle saldi op bank- eb girorekeningen in binnen- en buitenland.

Wanneer krijg je met boedelverdeling te maken?
Als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd, moet bij de scheiding de waarde van boedel gelijkmatig over beide partijen worden verdeeld. Het kan ook zo zijn dat in de huwelijkse voorwaarden een beperkte gemeenschap is opgenomen, dan hoef je alleen het gemeenschappelijke eigendom te verdelen. Ook moeten goederen die op beide namen staan en waarvan onduidelijk is wie de eigenaar is worden verdeeld.

Gemeenschap van goederen
Bij een huwelijk in gemeenschap van goederen ben je allebei voor de helft eigenaar van alle goederen. Bij een scheiding moet de waarde van die totale boedel eerlijk worden verdeeld. Er zijn echter zaken die niet automatisch gemeenschappelijk eigendom zijn: dit zijn de zogeheten verknochte goederen te denken valt aan sieraden, kleding en een erfenis of schenking waarbij de erflater of schenker officieel heeft vastgelegd dat die niet in een gemeenschap van goederen valt. Is de erfenis of schenking alsnog in de gemeenschappelijke boedel gestopt, door er bijvoorbeeld een auto van te kopen, dan kan dat geld niet meer bij de scheiding worden geclaimd.

Huwelijkse voorwaarde met beperkte gemeenschap
In huwelijkse voorwaarden kun je hebben afgesproken dat bepaalde goederen gemeenschappelijk eigendom zijn. Bij een scheiding moeten de gemeenschappelijke goederen worden verdeeld. Ben je bijvoorbeeld samen eigenaar van een huis dan moet de taxateur de waarde ervan bepalen. Vervolgens moet bekeken worden of een van beide er financieel gezien kan blijven wonen. Als dit het geval is moet de een de ander uitkopen. Ook goederen waarvan niet duidelijk is wie de eigenaar is of boedel die je aantoonbaar samen hebt gekocht en op beiden namen staan moeten worden verdeeld.

Hoe een boedel verdelen?
Hoe kan je tot een eerlijke verdeling van je goederen komen, de goederen laten zich jammer genoeg niet in tweeën hakken. Het is verstandig eerst een uitgebreide inventaris te maken van alle goederen en al het geld wat van jullie samen is. Dit kan je beter in het begin doen, want voor je het weet plundert een van beide de bankrekening leeg of neemt deze goederen mee die niet van diegene zijn. Vervolgens moeten alle goederen gewaardeerd worden. Als je weet wat de waarde van de goederen is kan je gemakkelijker tot een verdeling komen die dan ook eerlijk is. Iedereen heeft een andere mening over wat goederen daadwerkelijk waard zijn, zelfs twee taxateurs onderling. Vervolgens moeten de goederen verdeeld worden. Hierbij gelden de regels van redelijk en billijkheid. Zo is het redelijk dat degene die een postzegelverzameling heeft verzameld deze ook wordt toebedeeld. Dit is hetzelfde bij een erfstuk, deze word ook toebedeeld aan degene die het stuk heeft geërfd. Is alles verdeeld, dan tel je de waarde van alle spullen bij elkaar en da kijk je of niemand te weinig toebedeeld heeft gekregen, is dit wel een geval dan moet dit gecompenseerd worden. Als bijvoorbeeld de man een postzegelverzameling heeft die twee miljoen waard is en er verder niets van waarde in de boedel zit, dan krijgt de man deze verzameling wel maar staat hij voor een miljoen in het krijt bij de vrouw. Kan de man dit niet betalen dan moet hij een gedeelte van zijn verzameling verkopen.
Je kunt onenigheid krijgen over de waarde van de boedel, de omvang en wie wat krijgt. Ook is er het probleem dat veel goederen niet een financiële waarde uitdrukken maar meer emotionele waarde uitdrukken. Bedenk dan dat bij een scheiding het onontkoombaar is dat je afstand moet doen van vertrouwde omstandigheden en dingen waaraan je bent gehecht. Maak voor jezelf een duidelijk lijst van de goederen die je wilt houden. Bekijk je lijst en kijk of deze reëel is, het is wel handig hoger in te zetten zodat je tijdens de onderhandeling toe kan zeggen aan de eigenlijke vijand zonder dat je er zelf pijn van hebt.

Wanneer moet de boedel worden verdeeld?
De boedelverdeling kan worden vastgelegd ub de echtscheidingsbeschikking. Op het moment dat die beschikking is ingeschreven bij de burgerlijke stand en echtscheiding een feit is kan de daadwerkelijke boedelverdeling plaatsvinden. Bezit dat bij de verdeling vergeten is moet later alsnog verdeeld worden omdat dit gemeenschappelijk bezit blijft.
Er kan ook eerst gescheiden worden, de echtscheidingsbeschikking inschriven bij de burgerlijke stand en daarna de boedelverdeling pas regelen in een aparte procedure. Als je wel al gescheiden bent maar de gemeenschappelijke boedel nog niet verdeeld heb, dan blijf je beiden eigenaar van de boedel. Ook al woont de een in het gemeenschappelijke koophuis en rijdt de ander in de gemeenschappelijk auto. De woning en auto blijven hier gemeenschappelijk eigendom.

Bevriezing van de gemeenschap
Het kan ook zo zijn dat het verstandig is eerst te scheiden en daarna verder te vechten over de verdeling van de boedel. Dit kan je doen omdat het gemeenschappelijk bezit wordt bevroren op het moment dat de echtscheidingsbeschikking wordt ingeschreven bij de burgerlijke stand. Het gemeenschappelijk bezit en de gemeenschappelijke schuld kunnen daarna niet meer toe- of afnemen.

Peildatum
Pas op de dag dat de daadwerkelijke verdeling van de boedel wordt gedaan, wordt de waarde hiervan pas vastgesteld. Dat is dan de peildatum. De dag van de verdeling(peildatum), is niet de dag dat de echtscheidingsbeschikking wordt ingeschreven in de burgerlijke stand, maar de dag dat de boedel bij de notaris of via een overeenkomst daadwerkelijk wordt verdeeld.
Er kan onderling overeengekomen worden dat een andere dag dan de dag van verdeling de peildatum is. Zo kun je bijvoorbeeld overeenkomen dat het huis wordt verdeeld volgens de waarde die het huis had op de dag van scheiden. Ga he akkoord met een andere peildatum dan de dag van verdeling, dan is het verstandig daar voorwaarde aan te verbinden.

Wat als de verdeling niet lukt?
Als je er zelf niet in slaagt tot een verdeling van de boedel te komen, moet je naar de rechter. Hoe komt een rechter dan tot een verdeling? In de eerste plaats zal de rechter vaststellen wat er in de boedel zit. Daarna bepaalt hij de waarde van de boedel, dit kan door middel van het aanwijzen van een taxateur. Als de waarde bepaald is dan gaat hij over tot de daadwerkelijk verdeling. Als alles is verdeeld dan gaat de rechter na of een van beide niet meer waarde heeft gekregen dan de ander, is dit wel het geval dan heeft de een een schuld bij de ander.

Verrekenen
Het kan zo zijn dat je door de scheiding bepaalde dingen moet verrekenen met je ex. Verrekenen heeft betrekking op goederen en geldzaken die niet in de gemeenschappelijke boedel vallen. Bijvoorbeeld als er een huis is dat niet in de gemeenschap valt en niet op beide namen staat, maar de niet-eigenaar heeft er een aanzienlijk bedrag in gestoken, dan kun je het bedrag terugeisen van de eigenaar. Dit is wel zonder rente, tenzij er hierover ook weer bijzondere afspraken hebt gemaakt.